Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, sosyal ve kültürel etkinlikler yoluyla öğrencilerin dilin zenginliklerini tanımasını ve kültür taşıyıcısı olan sözcüklerle buluşmalarını sağlamak amacıyla okul öncesinden liseye tüm sınıf kademelerinde uygulanmak üzere “Dilimizin Zenginlikleri Projesi”nin başlatıldığını açıkladı.
Tekin, bakanlıktaki Başöğretmen Toplantı Salonu’nda, projenin tanıtım programında yaptığı konuşmada, Cumhuriyet’in 100. yılını kutladı ve “Cumhuriyetin Yeni Yüzyılı” sloganıyla başlayan yeni dönemin hayırlı olmasını diledi.
İsrail’in Filistin’e yönelik saldırılarına değinen Tekin, “Bir kez daha uluslararası camiayı, bize dikte ettikleri uluslararası insan hakları evrensel bildirgelerinin ışığında İsrail’i savaş suçlusu olarak tanımaya ve bir an önce, iş işten geçmeden önce bu savaşı sonlandırmaya davet ediyorum.” diye konuştu.
Dilimizin Zenginlikleri Projesi’nin başlangıç adımlarını daha önce attıklarını ve haziran başından beri Türkçe, Türk kültürü, ülkeyi bir arada tutan değerler üzerine çalıştıklarını anlatan Tekin, projenin bu sürecin devamı niteliğinde olduğunu söyledi.
Ana dil eğitiminin önemine değinen Tekin, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Ana dil, çocukların akademik başarılarında önemli rol oynuyor. Türkçe, çocukların kendilerini iyi ifade edebilmeleri hem de bizi bir arada tutmak için önemli bir referans kaynağı. Çocuklarımızın sadece akademik hayatta değil; iş hayatında, toplumsal hayatta, aile hayatında başarılı bir biçimde kendilerini ifade etmelerini istiyorsak bu konudaki en temel eksikliğimiz ana dil becerilerinin yeterince gelişmiş olmaması. Çıkış noktamız burası. Bakanlık olarak temel vazifemiz, Türk milli kimliğini ve her bir evladının kişiliğini güçlü kılmak ise o zaman ana dil kullanımı güçlendirmek bakanlığımızın temel görevlerinden bir tanesi olacaktır.”
“Şunu iddia ediyorum; dünyanın en zengin dillerinden bir tanesi Türkçe”
İngilizcenin çok zengin olduğu yönündeki söylemleri hatırlatan Tekin, “Ben şunu iddia ediyorum; dünyanın en zengin dillerinden bir tanesi Türkçe.” dedi.
Bakan Tekin, Türkçeye gereken özenin gösterilmesi gerektiğine işaret ederek, “Teknolojinin tüm dünyayı belirli sınırlara ve dillere mahkum etme tehdidi karşısında bizler Türkçeye sahip çıkmak mecburiyetindeyiz. Eğer Türkiye Yüzyılı’nı inşa edeceksek, böyle bir vizyonla evlatlarımızın yetişmesini istiyorsak Türkçemizin zengin varlığının da mutlaka kullanılmasını zorlamak mecburiyetindeyiz.” diye konuştu.
Çocukların gündelik hayatta kullandıkları kelime haznesinin azlığından, zayıflığından bahsediliyorsa bunda bakanlığın da payı bulunduğunu vurgulayan Tekin, bu sorumluluğu yerine getirmek için adımlar atmaya çabaladıklarını söyledi.
Kaşgarlı Mahmud’un Divanu Lugati’t-Türk eserinde yaklaşık 9 bin kelime bulunduğunu aktaran Tekin, Türk Dil Kurumunun Cumhuriyet’in 100. yılı dolayısıyla yayımladığı sözlükte ise Türkçe söz varlığı sayısının 132 bin 334’e ulaştığını, bunun Türkçenin zenginliğini gösterdiğini vurguladı.
“Dilimizin tek ihtiyacı, onun kıymetini bilecek insanlar ve kurumlar”
Bakan Tekin, “Bizim üstümüze düşen şey, güncel ve teknolojik gelişmelere göre dilimizi zenginleştirmek, kullanılmayan, kullanılma oranı azalan kelimelerimizin tekrar kullanıma sokulması için çaba sarf etmek.” ifadesini kullandı.
Türkçenin, kendi söz varlığının en canlı dönemlerinden birini yaşadığını belirten Tekin, “Çünkü Türkçe konuşan insan sayısını artık 100 milyonlarla ifade edebiliyoruz. Türkçe konuşan ülkeler arasındaki işbirliği geliştikçe kuşkusuz bu zenginliğin de farkına varacağız. Türk Devletleri Teşkilatı, bu anlamda çok ciddi çalışmalar başlatmıştı. Bu çalışmalar tamamlandığında, kelime haznemizin ortak dilimizin çok daha zenginleşeceğine eminim.” ifadelerini kullandı.
Türkçeyi zenginliği ve canlılığı ile bir medeniyet dili haline dönüştürmek zorunda olduklarının altını çizen Tekin, “Bu medeniyet diliyle bir kültür üretmek zorundayız. Dilimiz canlı, genişliyor, büyüyor. Dilimizin tek ihtiyacı, onun kıymetini bilecek insanlar ve kurumlar. Biz dilimize gereken önemi vermezsek, başkalarından bu hassasiyeti göstermesini bekleyemeyiz. Sosyal mecralarda, televizyon ekranlarında, öğrencilerimizin kendi aralarında Türkçenin kıymetine ve zenginliğine mutlaka başvurmalı, bu anlamda bir çoraklığın oluşmasına da asla müsaade etmemeliyiz.” değerlendirmesinde bulundu.
“Öğrencilerimizin kelime haznesini ve kavram bilgisini geliştirmeyi hedefliyoruz”
Bakan Tekin, Dilimizin Zenginlikleri Projesi’ne ilişkin şu bilgileri verdi:
“Projemizin amacı, sosyal ve kültürel etkinlikler yoluyla öğrencilerin dilin zenginliklerini tanıması, kültür taşıyıcısı olan sözcüklerle buluşmasıdır. Bu sayede öğrenciler, dilimizin seçkin ve özgün eserlerini daha yakından tanıyacaklar, milletimizin kültür birikimini, düşünce dünyasını ve hayat tarzını yeniden keşfedeceklerdir. Dilimizin Zenginlikleri Projesi’ni okul öncesinden liseye tüm kademelerimizde öğrencilerimizin ilgi, istek ve yeteneklerine uygun faaliyetler olarak gerçekleştirip hayata geçireceğiz. Her kademedeki öğrencilerimiz için ayrı ayrı eylem planları hazırladık. Bu eylem planlarını da yakın bir zamanda okullarımızla paylaşacağız.
Projenin merkezine sözlük okuma etkinliğini aldık. Aile buluşmaları, etkileşimli kitap okumaları yapacağız. Uzmanlar davet edilecek, şiirler seçilecek ve çocuklarımıza seçilmiş beyitler ezberletilecek, Türk klasiklerini okuyacaklar. Dört dil becerisine yönelik olarak deneme, öykü ve benzeri yazılar üretecekler, videolar hazırlayacaklar, dijital platformlarda, afiş yarışmalarında Türkçeyi kullanacaklar. Tasarımlar yapacaklar, özgün sözcük yazma yarışmaları organize edilecek. Çocuklarımızın ilgisini çekecek bu alana yöneltecek bir dizi etkinlik hayatımızda olacak. Yapacağımız faaliyetlerle öğrencilerimizin kelime haznesini ve kavram bilgisini geliştirmeyi hedefliyoruz. Bu bağlamda özellikle belirli yaş gruplarında faaliyetlerin tümü sözlük okuma etkinlikleriyle eş güdümlü devam edecek. Projemizin adında da vurguladığımız gibi dilimizin zenginliklerinin tamamını kucaklayan bir anlayışla Türkçemize hep birlikte sahip çıkacağız.”
” Türkçenin zenginliklerini daha iyi kullanan bir dille hitap edilmesini arzu ediyorum”
Yusuf Tekin, Türkçenin en eski iki kaynağından biri olan Divanu Lugati’t-Türk’ü Türkçeye kazandıran Kaşgarlı Mahmud’u, Kutadgu Bilig gibi eşsiz hazineyi sunan Yusuf Has Hacib’i ve Türkçenin zenginleşmesine hizmet eden bütün değerli bilim, edebiyat ve sanat insanlarını saygı ve rahmetle andı ve “Onlar kadar kıymetli eserler üretecek, Türkçemize onlar kadar katkı verecek kuşaklar yetiştirmeyi Allah bizlere nasip etsin.” dedi.
Bakan Tekin, projeyi teorik olarak kurguladıklarını, ama pratik olarak sahada bu çalışmalara öğretmenlerin destek olacağını belirterek, branş ayrımı gözetmeksizin bütün öğretmenleri projeye sahip çıkmaya davet etti.
Sadece öğrencilerin değil, öğretmen, idareciler ve toplumdaki herkesin gündelik hayatta kullandığı kelime sayısını artırması yönünde farkındalık oluşturmasını isteyen Tekin, “Çocuklarımızın, gençlerimizin daha çok sayıda kelime hazinesinin sahip olması, kendilerini daha iyi ifade edebilmeleri için çaba sarf ediyoruz.” dedi.
Toplumun bütün fertlerinin daha nezih, daha özenli, Türkçenin zenginliklerini daha iyi kullanan bir dille muhataplarına hitap etmesini arzuladığını ifade eden Tekin, “Biz de bu konuda adımlar atmaya devam edeceğiz. Projemizin gerçekten dilimizin sahip olduğu zenginliklerin ortaya çıkarılmasına vesile olmasını, çocuklarımızın bu sürece sahip çıkacak bir bilinçle, şuurla yetişmesini arzu ediyorum.” diye konuştu.
